76. Лупків, 1526 р.

Михайло Грушевський

Осадчий привілей на осадження с. Лупковаа на волоськім праві, даний Миколаєм Вольським, старостою сяноцьким, Олехну, Щавну й Іваську, 6 серпня 1526 р.

Nicolaus Wolski castellanus sochaczowiensis, capitaneus sanocensis et lanckoronensis ac magister curiae regiae maiestatis. Significamus tenore praesentium quibus expedit universis et singulis, praesentibus et futuris, notitiam praesentium habituris quomodolibet, quia cupientes bona, vtilitates commodaque regiae maiestatis augere et in locis silvaticis, ut ex ipsis vtilitatis regiae maiestati succrescere et provenire posset, itaque prouidis Olechno et Sczawno eiusque fratri Iwasko ac eorum legitimis succesoribus dedimus, donavimus, et admissimus, damusque, donamus et admittimus per praesentia omnimodam facultatem villam locandi denuo in cruda radice in et super fluuio Zubkow dicto eundo superius a reflectatione od vscia torrentis dicti Pieseczni ad summitatem montis dicti Biesczad, et a torrente Pieseczni superius tendendo ad campum dictum Polana Krzyzakowska, usque in montem dictum Smrokora Hrunia, et a Smrokora Hrunia ad torrentem dictum Vstroskok, tendendo per fluuium Bystra Osiawica dictum summitate Kowalczata koszar, et a Kowalczata koszar inferius tendendo ad montem dictum Horodek, et a Horodek monte inferius ad campum dictum Polonina eundo transversaliter per torrentem Rusawicza ad campum dictum Stara Polanka, et ab Antiqua Polanka ad summitatem montis dicti Czergow, et a monte Czergow inferius tendendo ad torrentem dictum Pieseczni.

Qua (!) villa nuncupabitur Zubkow, in omnibus suis causis vtetur iure valachico, quam iuri valachico adscribimus et incorporamus. Quae quidem villa Zubkow erit villa regia castroque Sanok attinebit, habebitque viginti quatuor annos libertatis integre.

Expirata vero libertate tenebuntur domino suo soluere et adstricta eril: in primis quilibet cmetho anno quolibet de laneo medio grossos quindecem soluet, per caseum unum valachicum ac per unum cingulum alias poprag, porcum decimum quando erit queretum alias zyr, a numero etiam ovium quolibet anno vigesimam ouem, seu motonem, vel a centum tres agnos; quilibet etiam cmetho bellicalium, dum euenerint, quatuor gr., fertonum etiam dum obuenerint gr. quatuor.

Sculteti uero villae praefatae sex laneos agri cum superstitis alias przykopem у z obszary pro suo praedio et agricultura habebunt et utifruentur. Molendinum etiam Iiberum construendi cum omnibus emolumentis, quae sibi meliora excogilari poterint, ut illis melius et vtilius videbitur vbicumque eis placuerit, molendinatori etiam medium laneum agri possidendum ipsi sculteti dare et ostendere debebunl.

Poponem etiam locabit, cui integrum laneum dabit. Villagium uero alias Nawsie sculteti erit et ad scultetiam pertinebit. Tabernam etiam liberam cum omnibus emolumentis habebit. Ab ancillis uero, quas ex dicta villa ad alias villas accipientur et maritis tractentur, marduram alias kunicza ipse scultetus habebit.

Diuortium alias rospusty dum contigent, ex hinc duae partes pro maiestate regia fodent (!) et tertia pro scultetis. Praefati uero sculteti et eorum successores de censibus et quibusuis aliis dationibus, per incolas et cmethones eiusdem villae regiae maiestatis dandis, quolibet nominatis et nominandis, sextum grossum, sextum denarium, sextamque marcam et vniuscuiusque datii, sextam partem habebunt; paenae minores alias potoczne ipsis scultetis decent, maiores uero pro maiestate regia cedent, partes duae, et tertia pro scultetis.

Hortulanos etiam iidem sculteti locandi facultatem pro suo vsu et suorum successorum habebunt. Inquilinos uero sutores, sartores, textores, fabros ipsi sculteti habebunt, et ad eorum scultetiam pertinebunt perpetuo, quos ipse poterit locare et pro sua vtilitate conuertere poterint.

Etiam idem sculteti piscinas et piscaria in sua haereditate, in quantum facultas eis subuenerit facere, melificia etiam poterint sibi aedificare. Cmethones uero de suis melificiis possesis per medium gross, a quolibet melificio seu melle secundum Deum et iustitiam, de quibus scultetus sextam partem habebit.

Quilibet etiam cmetho per sex trutas alias pstragow anno quolibet domino dare tenebitur, ex quibus scultetis sexta pars cedet. Pro expulsione etiam pecudis sculteti cmethonibus laneum agri ostendere debebunt. Cmethones vero eiusdem villae ipsis scultetis et eorum successoribus annuatim tenebuntur laborare dies tres in vere et aestate, quod ipsis mandauerint, ac etiam ipti cmethones villae eiusdem praedictis scultetis et eorum successoribus annuatim pro festo Natiuitatis Domini per duos pullos seu gallos et per duos panes, ac pro festo Paschae per duas tortas et triginta oua quilibet dare tenebitur.

Dum uero aliquis incolarum alicuius villae ex aliis bonis perfugerit, nemini extradi debet, sed cum eo ibidem iustitia ministrari debebitur iure valachico. Ipsos etiam scultetos et eorum successores ab expeditione bellica liberamus, pro quo ipsi erunt adstricti in Vngariam cum omnibus negotiis ас uteris castro opportunis equitare. Idem etiam sculteti, dum dominus porcum decennarium exiget, tertius scultetis cedere debebit, et tertium agnum seu mutonem habebunt ipsi sculteti dationalem.

Scultetos etiam ipsos eximimus a iurisdictione et iudicio tarn iudicum quam officialium nostrorum ipsi sculteto infligendorum, itaque quod a nullo alio iudicari possit praeter quam a nobis et in absentia nostri ab officio nostra. In quorum omnium fidem et testimonium euidentius sigillum nostrum praesens est subappensum.

Actum et datum in castro Sanok feria secunda, die transfigurationis Domini, anno eiusdem millesimo quingentesimo vigesimo sexto. Praesentibus circa praemissa Nicolao Dąbrowiek vicecapitaneo nostra sanocensi, Iacobo Radwan sculteto in Prosiek, Stanislao Chronowski, domino Laurentio praepositio hospitali sanocensi et notario castri, et me Sebastiano Węgrzynowski plebano in Iasionow, praesentium notario et Sienko sculteto in Komancza.

Сю грамоту в корол[івському] потвердженні 1548 p. вписано до книг ґр[одських] сяноцьких на жадання шл. Василя Зубковського і всіх зубківських солтисів 1652 р. – Львів[ський] краєвий архів, сян[оцька] ґр[одська] кн. 165, с. 422.

Примітки

…с. Зубкова… – тепер с. на території Польщі; М.Грушевський помилково прочитав назву села як Зубків (Fastnacht A. Osadnictwo ziemi sanockiej w latach 1340 – 1650. – Wrocław, 1962. – S. 157)

Подається за виданням: Грушевський М.С. Твори у 50-и томах. – Львів: Світ, 2005 р., т. 7, с. 219 – 221.